استاد بلامنازع سبک چهارپایه‌خوانی را بشناسید | مداحی که در اوج محبوبیت، حسابدار بود و به زبان فرانسه تسلط داشت
تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۲۶۰۰۲
همشهری آنلاین - حسن حسن‌زاده: نزدیک به چهار دهه از درگذشت «شاه‌حسین بهاری» می‌گذرد؛ اما هنوز هم عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) با نوحه‌های حماسی و توصیف‌های غرورانگیزش از اهل‌بیت(ع) در هیأت‌ها و تکایای تهران شور می‌گیرند. نام شاه حسین بهاری برای دلدادگان اباعبدالله با هنر چهارپایه‌خوانی گره خورده است؛ سبکی از نوحه‌خوانی سنتی که مرحوم شاه حسین در زمره بنیانگذاران سرشناس‌ترین نوحه‌خوان‌های این سبک قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
پس از چهار دهه از درگذشت شاه حسین بهاری، هنوز هم اگر در مجلسی نوحه‌خوان با سوز صدایش بخواند: «حسین سرباز ره دین بود/ حسین قربانی آیین بود/ عاقبت حق‌طلبی این بود...» یاد شاه‌حسین برای مداحان و نوحه‌خوان‌های قدیمی زنده می‌شود. شاگرد حاج مرزوق عرب حائری، از همان آغاز راه نوحه‌خوانی، مدح‌خوانی و نوحه‌خوانی را از اساتید بزرگ این حوزه یاد گرفت و با توانایی ذاتی‌اش در مخاطب‌شناسی، اقشار مختلف جامعه از طبیب، بازاری و فقها را جذب مجالس نوحه‌خوانی خود کرد. در روزگاری که مضامین شعری بیش از هرچیز دیگری برای نوحه‌خوان‌ها اهمیت داشت، شاه حسین بهاری هم حساسیت ویژه‌ای در انتخاب اشعار به خرج می‌داد. انتخاب اشعاری با مضامین شجاعت و مقام آزادگی اهل‌بیت(ع) و نیز نوحه‌های حماسی، از برجسته‌ترین ویژگی‌های جلسات منحصربه‌فرد او بود.
با وجود این، نام شاه‌حسین بهاری بیش از هر چیز دیگری با سبک خاص او گره خورده است. او یک چهارپایه‌خوان تمام عیار بود؛ سبکی از نوحه‌خوانی سنتی که هنوز هم در میان نوحه‌خوان‌های قدیمی و برخی هیئات ریشه‌دارتهران جایگاه ویژه‌ای دارد. هر سال محرم که از راه می‌رسید، جمعیت بسیاری در مراسم عزاداری هیأت‌های بازار تهران شرکت می‌کردند. وقتی هرکدام از هیأت‌های صنوف وارد بازار می‌شدند، کاسبان بازار مغازه‌ها را تعطیل می‌کردند و به جمع عزاداران می‌پیوستند. جمعیت حاضر در مراسم عزاداری چنان زیاد می‌شد که اداره کردن هیأت و نوحه‌خوانی برای آن جمعیت کار آسانی نبود. در روزگاری که از دستگاه‌های صوتی خبری نبود، هنر چهارپایه‌خوانی در اوج بود. نوحه‌خوان روی یک چهارپایه می‌رفت و از میان جمعیتی که دورتادور او را احاطه کرده بودند، شروع به نوحه‌خوانی می‌کرد. شاه حسین استاد بلامنازع این سبک بود. چهارپایه‌خوانی بیش از ۱۰ دقیقه طول نمی‌کشید و مداح باید در همین زمان کم، شعر، نوحه، واحد و شور را اجرا می‌کرد؛ کاری بسیار دشوار که بدون دستگاه صوتی انجام می‌شد. شاه‌حسین در این سبک تبحر خاصی داشت و علاوه بر صدای گرم و رسا، به راحتی آن جمعیت عظیم را هم اداره می‌کرد. توانایی شاه‌حسین بهاری در چهارپایه‌خوانی بی‌مثال بود و نامش برای همیشه با این هنر و نوحه‌های حماسی به یادماندنی ماندگار شده است.
چهارپایه‌خوانی، صدای گرم و رسا و مهارت در اداره مجلس، تنها هنر شاه‌حسین بهاری نبود. او مثل بسیاری از پیرغلامان و نوحه‌خوان‌های هم‌عصر خود، وارد هر مجلسی که می‌شد، با گفتار و رفتارش درس اخلاق می‌داد. شاه‌حسین، نوحه‌خوانی بود که علاوه بر توانایی‌های خاص نوحه‌خوانی و مدح‌خوانی، از افراد تحصیل‌کرده جامعه محسوب می‌شد و به زبان فرانسوی هم تسلط داشت. شغلش مداحی نبود و در اوج روزگار شهرت و محبوبیت، در میدان تره‌بار به عنوان حسابدار کار می‌کرد. مجالس منحصربه‌فرد او برای حاضران در مجلس درس‌های بسیاری داشت. چنانکه حمیدرضا بهاری، فرزند شاه‌حسین که خود نیز از مداحان و نوحه‌خوان‌های بنام است در وصف یکی از درس‌های پدر می‌گوید: «یکی از کسبه بازار، خاطره‌ای از پدرم نقل کرد که او را برای مجلس دهگی همراه با کاروان زیارتی به مشهد برده بودند. بعد از حدود ۶ روز پاکتی به پدرم می‌دهند. او سوال می‌کند وعده ما هنوز تمام نشده چرا پاکت را زود دادید؟ مدیر کاروان می‌گوید پولی که از زائران بابت خرج سفر گرفته بودیم، تمام شده و دیگر نمی‌توانیم سفر را ادامه بدهیم. برای همین بنا داریم سفر را زودتر تمام کنیم یا ساده‌تر ادامه‌اش دهیم تا کم‌خرج به پایان برسد. چون با شما وعده کرده بودیم، پاکت ۱۰ روز را برای شما فراهم کردیم. پدرم زمانی که این را می‌شنود، پاکت را پس می‌دهد و می‌گوید خرج زائران هم با من، سفر را به همان شکل که برنامه‌ریزی کرده بودید، ادامه بدهید.» به گواه اهل خانواده، دوستان و نزدیکانش، شاه حسین شخصیتی بسیار مقتدر و پرجذبه داشت. با وجود این، هرگز کسی به یاد نداشت که این پیرغلام سینه‌سوخته با کسی تندی کرده باشد. حتی معروف است که او جذبه و اقتداری را که در نگاهش بود با بذله‌گویی‌ها و شوخی‌هایش تلطیف می‌کرد و جوان‌ها طالب مجالس او بودند.
تکایا، هیئات و مجالس روضه این شهر هم هرگز نام شاه‌حسین را از یاد نمی‌برند. او برای همه قشری در تهران نوحه خوانده؛ از مجالس به‌یادماندنی‌اش در هیئات پرجمعیت بازار تهران تا هر مجلس کوچکی که نام اباعبدالله در آن برده می‌شد. با این وجود، شاه‌حسین را با مجالس پرشور بازار تهران می‌شناسند. در روزگاری که هیأت‌های بازار قدیم تهران با شکل امروزی هیأت‌ها تفاوت داشت و در واقع هریک از صنوف بازار، هیأتی به نام خود داشتند، شاه‌حسین با هنر چهارپایه‌خوانی‌اش در کانون مجلس بود. او مداح رسمی صنف کفاش، اتاق‌ساز و چند هیئات دیگر در بازار تهران بود و به گواه نوحه‌خوان‌های بزرگ آن دوران می‌توانست با هنر چهارپایه‌خوانی چند هیئات را به صورت همزمان اداره کند. هرچند برخی نوحه‌هایش چنان ماندگار شد که نه تنها در هیئات‌های تهران بلکه در شهرستان‌های دور هم چهارپایه‌خوان‌ها از نوحه‌های شاه‌حسین استفاده می‌کردند.
پسکوچه‌های بازار تهران روز تشییع پیکر آن پیرغلام برجسته را خوب به خاطر دارند. سیل جمعیت عاشقان اباعبدالله (ع) پیکر شاه‌حسین را از حسینیه اتاق‌سازها در خیابان ۱۵ خرداد به خیابان‌ری، میدان قیام و سپس به مسجد حاج ابوالفتح که پاتوق مداحان آن روزگار بود تشییع کردند. می‌گویند چنان جمعیتی برای وداع با شاه حسین آمده بودند که جمعیت فاصله میدان قیام تا خیابان ۱۵ خرداد را پر کرده بود؛ همان کوچه‌ها و خیابان‌هایی که می‌شد از در و دیوارش هم صدای نوحه‌های ماندگار شاه‌حسین را شنید. پیکر این پیرغلام مخلص اباعبدالله(ع) در ابن‌بابویه به خاک سپرده شده و هنوز هم میعادگاه عاشقان اباعبدالله(ع) است.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: امام حسین محله همشهری محله مداحی اربعين ماه محرم هنر چهارپایه خوانی نوحه خوان نوحه خوان ها بازار تهران شاه حسین نوحه خوان نوحه خوانی هنوز هم هیأت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۲۶۰۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسامی اساتید نمونه کشوری منتشر شد
سی و یکمین آیین تجلیل از اعضای هیات علمی نمونه کشوری با تجلیل از ۶۵ استاد نمونه دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار شد که از این میان ۶ نفر از استادان زن بودند. - اخبار سیاسی -
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، امروز سه شنبه، میزبان آیین هر ساله تجلیل از استادان نمونه کشوری با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، جمعی از روسای دانشگاه های کشور و اعضای هیات علمی بود.
آئین بزرگداشت استاد "مصطفی کمال پورتراب" برگزار شددر این مراسم از 65 استاد نمونه کشوری تجلیل شد. همچنین نام‌های آشنایی مانند عبدالرسول پورعباس رییس سازمان سنجش آموزش کشور، پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، قاسم عموعابدینی معاون آموزشی وزارت علوم، احمد فاضل زاده رییس موسسه استنادی جهان اسلام در میان برگزیدگان به چشم می‌خورد.
همچنین جوان‌ترین استاد نمونه در این مراسم 45 ساله و مسن‌ترین استاد که مورد تجلیل قرار گرفت 70 ساله بود.
اسامی برگزیدگان این مراسم به شرح زیر است:
مصطفی صحرایی دانشگاه تبریز، مجید صنایع پسند دانشگاه تهران الهه گوهرشادی دانشگاه فردوسی مشهد، بهروز عبدلی دانشگاه شهید بهشتی، مسعود گنجی دانشگاه محقق اردبیلی، حسین کلباسی اشتری دانشگاه علامه طباطبائی، فرزام فرهمند دانشگاه صنعتی شریف، عباس مصلی نژاد دانشگاه تهران، ابوالقاسم یعقوبی، دانشگاه بوعلی سینا، سید عبدالکریم سجادی،دانشگاه فردوسی مشهد، فرزان قالیچی، دانشگاه صنعتی سهند، سید مصطفی حسین علی پور، دانشگاه علم و صنعت ایران، حسین شریعتمداری دانشگاه صنعتی اصفهان، سید محمدرضا تقوی، دانشگاه شیراز، عباس سعیدی، دانشگاه شهید بهشتی، بی بی فاطمه میرجلیلی، دانشگاه یزد، مجید قاسمی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی، علی اکبر صبوری، دانشگاه تهران، مسعود دربندی، دانشگاه صنعتی شریف، علی طیب‌نیا، دانشگاه تهران، حسین بلندی، دانشگاه علم و صنعت ایران، عباس عرفانیان امیدوار، دانشگاه علم و صنعت ایران، محمدرضا یمانیان، دانشگاه تربیت مدرس، حمید نادگران، دانشگاه شیراز، یدالله اردوخانی، دانشگاه الزهرا، عبدالرسول پورعباس، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، صالح حسن زاده، دانشگاه علامه طباطبائی، حجت الاسلام والسلمین حسن نمازی ربطی دانشگاه علامه طباطبائی، صالح حسن زاده دانشگاه تبریز، مهدی ایران نژاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، محمدمهدی سپهری، دانشگاه تربیت مدرس، محمد سعید تسلیمی، دانشگاه تهران، حمیدرضا قاسم، دانشگاه تبریز، عی باقری دولت آبادی، دانشگاه یاسوج، آرش قربانی چقامارانی دانشگاه بوعلی سینا، نجمه شیخ زاده، دانشگاه تبریز، قاسم محمدی نژاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، نوشین بیگدلی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، مجید قلهکی دانشگاه سمنان، دانیال کهریزی دانشگاه رازی، سیدعلیرضا افشانی دانشگاه یزد، رضا درویش زاده دانشگاه ارومیه، امیر حمزه حقی آبی، دانشگاه لرستان، حسن هاشمی پور رفسنجان دانشگاه ولیعصر رفسنجان، حمزه امیری دانشگاه لرستان، اباصلت حسین زاده کلاگر دانشگاه مازندران،روح الله فدایی نژاد بهرام جردی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، خسرو خواجه دانشگاه تربیت مدرس، رقیه رستم پور ملکی دانشگاه الزهرا (س) ، یداله یمینی دانشگاه تربیت مدرس، مقصود امیری دانشگاه علامه طباطبائی، علیرضا کیاست دانشگاه شهید چمران اهواز، سیداحمد فاضل زاده حقیقی، دانشگاه شیراز، علی اکبر جعفری، دانشگاه مازندران، علی ربانی خوراسگانی دانشگاه اصفهان، رجبعلی برزویی دانشگاه شهید بهشتی، سعید عباس بندی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، زهره حجتی نجف آبادی دانشگاه اصفهان، حسن سبزیان دانشگاه اصفهان، قاسم عموعابدینی دانشگاه تهران، محسن نیازی دانشگاه کاشان، داود دمیری گنجی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، پیمان صالحی دانشگاه شهید بهشتی، رحمت الله مرزوقی دانشگاه شیراز، سید جلال دهقانی فیروزآبادی، دانشگاه علامه طباطبایی، رضا خجسته مهر دانشگاه شهید چمران اهواز.
انتهای پیام/
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند